Dzieje zakonu
Zakon Sióstr Bernardynek jest najstarszym polskim zakonem żeńskim, opartym na Regule Trzeciego Zakonu Regularnego świętego Franciszka z Asyżu. Oficjalna nazwa Zakonu brzmi: „Mniszki Trzeciego Zakonu Regularnego świętego Franciszka z Asyżu”, skrót: OSFB (Ordo Sancti Francisci, Bernardinae). Zakon ten nie posiada konkretnego założyciela, czy założycielki. Na podstawie Konstytucji Generalnych Sióstr Bernardynek Ojcem Zakonu jest święty Franciszek z Asyżu. Święta Klara, pierwsza duchowa córka świętego Franciszka, która podjęła życie kontemplacyjne, jest przykładem życia i świętości. Jako patronka czczona jest święta Elżbieta Węgierska, pierwsza kanonizowana naśladowczyni Biedaczyny z Asyżu, która w habicie Trzeciego Zakonu świętego Franciszka prowadziła życie głębokiej kontemplacji i pokuty, pełniąc zarazem z wielkim poświęceniem dzieła miłosierdzia. Kształtowanie się Zakonu Sióstr Bernardynek trwało kilka wieków.
Powstanie i rozwój Zakonu Sióstr Bernardynek w Polsce
Zakon Sióstr Bernardynek zawdzięcza swe początki św. Janowi Kapistranowi. Pod wpływem głoszonych przez niego kazań, wiele pobożnych niewiast wstępowało do Trzeciego Zakonu św. Franciszka, zrzeszającego osoby świeckie. Początkowo mieszkały w swoich rodzinach. Z czasem zaczęły tworzyć się grupy niewiast, które mieszkały wspólnie w domach wynajętych lub nabytych na własność. Żyły na sposób klasztorny w oparciu o regułę Trzeciego Zakonu, zatwierdzoną przez papieża Mikołaja IV. Pierwszy tego typu dom sióstr powstał w Krakowie, przed Bramą Mikołajewską w 1454 r. Po jakimś czasie siostry, sprzed Bramy Mikołajewskiej przeniosły się na kraniec Stradomia nad Wisłę.
Powstanie Zakonu Sióstr Bernardynek wiąże się z rokiem 1459, datą ufundowania przez Hińczę z Rogowa – kasztelana sandomierskiego, pierwszego Klasztoru i Kościoła pod wezwaniem św. Agnieszki w Krakowie.
W roku 1461 wikariusz prowincji Gabriel Rangoni, nadał Siostrom Bernardynkom ustawy połączone z zachowaniem klauzury. Przez ponad sto lat krakowski klasztor był jedynym w Polsce. Zasadnicze znaczenie dla rozwoju Zakonu miała reforma trydencka. Dokonała się ona w oparciu o bullę papieża Piusa V „Circa pastoralis officii” z 1568 roku, która nakazywała wprowadzić do wszystkich klasztorów klauzurę i śluby uroczyste. Na przestrzeni wieków Siostry Bernardynki miały ponad 30 domów. Większość przestała istnieć na skutek niesprzyjających warunków i działań zaborców. Siostry Bernardynki potrafiły odpowiadać na potrzeby społeczeństwa i Kościoła. Prowadziły przy klasztorach sierocińce, ochronki, przedszkola, szkoły i bursy. W czasie wojny udostępniały pomieszczenia klasztorne na sale szpitalne.
W roku 1959 Siostry utworzyły Federację Sióstr Bernardynek pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP. Obecnie do Federacji należy dziewięć Klasztorów Sióstr Bernardynek w Polsce: w Brzezinach, Chęcinach, Łodzi, Łowiczu, Krakowie, Świętej Katarzynie, Warcie, Wieluniu i Zakliczynie, a także jeden Klasztor na Litwie (Rudamina) i na Białorusi (Słonim).
Rok 2009 dla duchowych synów i córek św. Franciszka był rokiem wielkiego dziękczynienia: za 800 – lecie istnienia Zakonu Braci Mniejszych, 550 – lecie Zakonu Sióstr Bernardynek i 50 – lecie Federacji Sióstr Bernardynek w Polsce. Dziesięć lat później miało miejsce wspólne – przez całą Federację, do której dołączył Klasztor z Litwy i Białorusi, „Te Deum laudamus” za 560 lat istnienia Zakonu Sióstr Bernardynek i za 60 lat Federacji.